Biyologlar Derneği, Sağlık Bakanlığı ve Sağlık Bakanı İzlem Gürçağ Altuğra’nın istilacı ve hastalık taşıyan sivrisineklerle ilgili herhangi bir açıklama yapmadığını belirtti.
Bio-der, bazı bölgelerden aldıkları türlerin %90 olasılıkla Asya Kaplan Sivrisineği olduğunu ve birkaç güne kadar bu konuda açıklama yapacaklarını belirten Sağlık Bakanlığı’nın, aradan 15 günden fazla zaman geçmesine rağmen konu ile ilgili olarak herhangi bir açıklama yapmadığını belirtti.
Bio-der’den yapılan açıklama şu şekilde;
“Derneğimizin var oluş amaçlarının başında gelen halk sağlığını korumak üzere yıllardan beridir özellikle sivrisinek mücadelesi konusunda etkin, bilimsel, çağdaş yöntemlerin uygulanmasını sağlamak için uğraş verdiğimiz tüm toplum tarafından bilinmektedir. Bu doğrultuda yaklaşık 20 yıldır Sağlık Bakanlığı ve Temel Sağlık Hizmetler Dairesi Müdürlüğü ile uyumlu çalışmalar yürütmekte, sivrisinek üreme kaynaklarında uluslararası standartlarda “biyolojik mücadele” yapılmasına destek olmakta ve bunun ülke geneline yaygınlaştırılması için çaba sarf etmekteyiz.
Bu gerçeklerden hareketle, 3 Kasım 2022 tarihinde Biyologlar Derneği olarak, Sağlık Bakanımız ve aynı zamanda meslektaşımız İzlem Gürçağ Altuğra ile katıldığımız toplantıda KKTC’deki biyolojik sivrisinek programını konuştuk ve yeni gelişmeler hakkında fikir alışverişinde bulunduk. Toplantıda Güney Kıbrıs’ta varlığı ispatlanmış olan Aedes albopictus ve Aedes aegypti türü istilacı sivrisineklerin halk sağlığı açısından yarattığı riskler gündeme geldi. Bakanımıza bu türlerin KKTC’de de problem yaratacağı bilgisini verdik.
Sağlık Bakanımız, KKTC’de de istilacı sivrisinek türlerine dair çalışmalar gerçekleştirdiklerini ve bazı bölgelerden aldıkları türlerin %90 olasılıkla Asya Kaplan Sivrisineği olduğunu ve birkaç güne kadar bu konuda açıklama yapacaklarını belirtmişti. Aradan 15 günden fazla zaman geçmesine rağmen konu ile ilgili olarak Sağlık Bakanlığı’ndaki yetkililerden herhangi bir açıklama gelmedi. Benzer şekilde her dönem sürekli iletişim içinde olduğumuz Temel Sağlık Hizmetler Dairesi Müdürü’nden de talep etmemize rağmen tarafımıza herhangi bilgi verilmedi.
Sosyal medyada halkın paylaştığı daha önce karşılaşılmamış, siyah beyaz, özellikle gündüz rahatsızlık veren sivrisinek problemlerinin ve şikayetlerinin günden güne artması ve Sağlık Bakanlığının bu konudaki sessizliğini koruması akıllarda soru işaretleri yaratmaktadır. Dernek olarak bu konunun her zaman takipçisi olacağız. Bu amaçla yapmış olduğumuz çalışmalar sırasında problemli bölgelerden bize ulaştırılan sivrisineklerin istilacı sivrisinek türü olduğunu tespit ettik. Halkımıza duyurmak isteriz ki, bu bulgular KKTC’de de Aedes albopictus sivrisineklerinin bulunduğunun ilk kanıtıdır ve yetkililer gizlemeye çalışsa da ülkemizde “Asya Kaplan Sivrisineği” olarak bilinen bu tür ülkemize gelmiştir.
Asya Kaplan Sivrisineği bildiğimiz sivrisineklerden farklı davranış ve biyolojiye sahip olduğu için klasik sivrisinek mücadelesi yeterli olamamaktadır ve süregelen “biyolojik mücadele programı”na ek olarak istilacı sivrisineklere özel kontrol stratejileri yürütülmesi gerekmektedir. Bu konuyu çok önemsiyoruz çünkü istilacı sivrisinekler tüm dünyanın gündeminde ve her girdiği ülkede taşıdıkları hastalıklar nedeniyle büyük önem verilen ve mücadele edilen türlerdir.
Vatandaşlarımız, bahçelerinde 1 haftadan uzun süre su bekletmemeli ve siyah beyaz çizgili, gündüz aktif sivrisinek gördüklerinde Sağlık Bakanlığı’na ve yerel yönetimlere haber vermelidir. Bunun ardından da hem Sağlık Bakanlığı hem de yerel yönetimler gerekli mücadeleyi ortaya koymalıdır. Yapılması gereken çağ dışı bir şekilde geceleyin ULV yöntemiyle sokaklarda havaya atılan kimyasallarla mücadele etmeye çalışmak KESİNLİKLE DEĞİLDİR! Kaldı ki, bu sivrisinekler gündüz aktiftir ve böyle kimyasal bir mücadelenin hiçbir faydası yoktur. Doğru yöntem, bu sivrisineklerin üreme alanları olan durgun su birikintilerinde, spesifik bakteri preparatlarıyla biyolojik mücadele yapmaktır ve ilaçlar da zaten halihazırda Sağlık Bakanlığı’nın elinde vardır. Bir kez daha altını çizmek isteriz ki, istilacı bu sivrisinek türleri Zika Virüsü, Batı Nil Virüsü, Dang Humması, Chikungunya gibi hastalıkları taşıdıkları için dünyada kapsamlı izleme takip çalışmaları ile izlenmekte ve özel stratejiler ile mücadeleleri gerçekleştirilmektedir. Nitekim ülkemizde önceki yıllarda bu hastalıklardan kaynaklanan ölüm vakaları yaşanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü bir sonraki pandeminin bu sivrisineklerin bulaştırabileceği hastalıklar nedeniyle olabileceği gerçeğini paylaşmıştı.
Tüm bu nedenlerden dolayı Biyologlar Derneği olarak ülkemizdeki durumun takipçisiyiz. Başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere bu konuya yeterli önemi göstermeyen yetkililere dernek olarak soruyoruz:
1) Bu kadar gün geçmesine rağmen Sağlık Bakanlığı söz konusu türün ülkemizde görüldüğüne dair sonuçları neden açıklamıyor?
2) Sağlık Bakanlığı’nın istilacı sivrisinek türlerine karşı herhangi bir aksiyon planı var mıdır?
3) Bu türlerden kaynaklanacak hastalık ve ölümlerin önlemesi için neler yapılmaktadır ve yapılacaktır?
4) İstilacı sivrisinek türlerinin riskiyle tüm halkı karşı karşıya bıraktıkları için vicdanları rahat mı?
5) Ölümcül vaka olursa ve bu durum salgına dönerse bunun sorumlusu kim olacaktır?
6) İnsanların yaşamını tehlikeye attıkları gibi; eğitim ve turizm sektörleriyle ülke ekonomisini de tehlikeye attıklarının farkında değiller mi?”
