Uluslararası bir gökbilim ekibi, NASA’ya ait ‘Geçiş Yapan Ötegezegen İzleme Uydusu’ (TESS) aracılığıyla ‘süper Dünya’ boyutlarındaki yeni bir ötegezegeni keşfettiğini duyurdu. ‘TOI-1680 b’ olarak adlandırılan yeni ötegezegen, Dünya’dan yaklaşık yüzde 50 oranında daha büyük ve bizden 120 ışık yılı mesafede bulunan bir M-tipi cüce yıldızın yörüngesinde dönüyor. Yeni bulgu, 11 Temmuz’da makalelerin ön baskılarının yayınlandığı arXiv’de paylaşılan bir makalede ayrıntılı biçimde aktarıldı.
‘SÖNÜK BİR ORTA BOY M-TİPİ CÜCENİN ÇEVRESİNDE DÖNÜYOR’
TESS, geçiş yapan ötegezegenleri aramak amacıyla Güneş’e yakın mesafelerdeki en parlak yıldızlardan yaklaşık 200 bin tanesini gözlemliyor. Bugüne kadar 363’ü teyit edilmiş olmak üzere yaklaşık 6 bin 700 ötegezegen adayı, yani ‘TESS’le Bağlantılı Nesne’ (TOI) saptandı.
DÜNYA’NIN BİR BUÇUK KATI BÜYÜKLÜĞÜNDE
‘TOI-1680 b’ ismi verilen ‘süper Dünya’ tahminen Dünya’nın yarıçapından 1,46 oranında daha geniş ve Dünya’nın kütlesinin yaklaşık 3,18 katına eşdeğer bir kütleye sahip. Bu ölçüler, ortalama 5,5 g/cm3’lük bir yoğunluğa tekabül ediyor. Ev sahibi yıldıza yaklaşık 0,03 AU mesafedeki gezegen, izlediği yörüngede her 4,8 günde bir döngüsünü tamamlıyor. ‘TOI-1680 b’nin denge sıcaklığının 130.85 santigrat derece olduğu tahmin ediliyor.
Ev sahibi yıldız olan (ve ‘TIC 259168516’ diye de bilinen) ‘TOI-1680’, ‘M4.5’ spektral tipteki soluk ve hareketsiz bir yıldız. Bu yıldız, Güneş’ten yaklaşık beş kat daha küçük ve daha az kütleye sahip. ‘TOI-1680’yle aramızdaki mesafenin 121 ışık yılı olduğu hesaplandı ve yıldızın etkin ısısının yaklaşık 2 bin 938 santigrat derece olduğu anlaşıldı.
Araştırma, ‘TOI-1680 b’nin 7.82 düzeyinde bir iletim spektroskopik metriğine (TSM) sahip olduğunu ortaya çıkardı. Ulaşılan bu netice, ‘TOI-1680 b’nin, James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) içerdiği ‘NIRSpec/PRISM’ adlı cihazın gerçekleştireceği atmosferik tanımlama faaliyetleri için uygun bir hedef olabileceğini gösteriyor.
‘UMUT VERİCİ BİR ADAY GİBİ GÖRÜNÜYOR’
Makalenin yazarları, “Kempton ve meslektaşlarının iletim spektroskopisi metriğine (TSM) göre, TOI-1680 b, JWST üzerinden atmosferik tanımlama yapılabilmesi için umut verici bir aday gibi görünüyor… Çok özel biçimde, 63 farklı hedef arasında TOI-1680 b, bu çalışmalara en uygun görünen on üçüncü hedef olarak yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Ghachoui’nin öncülüğündeki ekip, atmosferik tanımlama faaliyetleriyle birlikte, 8.1 m çapındaki Gemini Kuzey Teleskopu’nda bulunan ‘MAROON-X’ adlı yüksek çözünürlüklü, optik, fiber beslemeli kademe spektrografı yardımıyla ‘TOI-1680 b’nin radyal hız ölçümlerinin gerçekleştirilmesini istiyor. Bu tür bir araştırma, bu gezegenin bileşimini tespit etme konusunda büyük önem taşıyan doğrudan kütle ölçümünün gerçekleştirilmesini sağlayabilir.
